OSPA RYBIA (ICHTIOFTIRIOZA)

Ospa rybia to najczęściej spotykana choroba wśród ryb, zarówno jeśli chodzi o te hodowane w akwarium jak i te które zamieszkują nasze oczka wodne lub stawy ogrodowe. Na szczęście schorzenie to jest całkowicie wyleczalne, pod warunkiem, że w porę je rozpoznamy i rozpoczniemy właściwe leczenie. Ichtioftirioza jest pasożytniczym schorzeniem skóry i płetw. Wywołuje ją dorastający do 1mm kulorzęsek (Ichtyophthirius multifiliis).

Orzęski są widoczne gołym okiem w postaci białej wysypki na skórze i płetwach ryb (przypominają kaszkę manną). Kulorzęsek jest wciąż obecny w naszych zbiornikach (w śladowych, niezauważalnych ilościach) i nie ma metody na jego zwalczenie. Gdy rybom gwałtownie pogorszą się warunki bytowania, wtedy stają się mniej odporne i podatne na ataki pasożytów. Najczęściej taka sytuacja stresowa ma miejsce przy zarybianiu nowego, świeżo założonego zbiornika, lub po wiosennym wpuszczeniu do oczka ryb zimujących w cieplejszym pomieszczeniu. Gdy tylko zauważymy pierwsze „ziarenka kaszy manny” na naszych pupilach należy przystąpić do leczenia. W przeciwnym razie należy się liczyć ze stratą wszystkich ryb.

UWAGA: U samców karasi ozdobnych zwanych złotymi rybkami wiosną pojawia się wysypka tarłowa. Wysypka ta jest bardzo podobna do objawów ospy rybiej i różni się tym, że występuje tylko na głowie, podczas gdy kulorzęsek atakuje całe ciało i płetwy. Ryby porażone kulorzęskiem ocierają się o dno, kamienie, donice i rośliny chcąc zrzucić pasożyty (bardzo rzadko kończy się to sukcesem). Inwazja kulorzęska przebiega w następujący sposób: najpierw wolno pływająca pływka szuka żywiciela, gdy znajdzie osłabioną rybę wwierca się w jej skórę gdzie następuje jej dalszy rozwój. W zależności od temperatury rozrośnięty pasożyt opuszcza swojego żywiciela po kilku lub kilkunastu dniach, opada na dno zbiornika i przekształca się w tzw. cystę. W cyście następuje intensywny podział i po paru dniach wypływa z niej nawet do 2 tysięcy wolnych pływek poszukujących żywicieli. Wówczas rozwój choroby odbywa się lawinowo.

Zapobieganie: Nie dopuszczać do sytuacji stresowych. Nie łapać ryb jeśli nie jest to konieczne. Nie wymieniać wody w oczku lub stawie. Jeśli jest to konieczne, zawsze należy pozostawić część starej wody. Nie zmieniać gwałtownie parametrów wody (temperatura, pH, twardość, poziom azotynów i azotanów). Nie zagęszczać zbytnio obsady ryb w stawiku. Przed wpuszczaniem nowych ryb warto zastosować kwarantannę.

Leczenie: Wszystkie preparaty znajdujące się w handlu zabijają tylko wolne pływki pozostawiając nie tknięte pasożyty na skórze ryb. Dlatego należy stosować kąpiel długotrwałą, uzupełniając dawkę leku (w stężeniu o połowę mniejszym) co kilka dni. Najskuteczniejszym środkiem na zwalczenie ospy jest zieleń malachitowa. Zwykle można nabyć gotowy preparat na bazie tego środka w każdym sklepie akwarystycznym i w wielu sklepach ogrodniczych. Najłatwiej dostać preparat o nazwie ICHTIOXAN lub ICHTIO.

ichtioxan

Właściwości i działanie: Antybiotyk z grupy tetracykliny o szerokim zakresie działania. Hamuje rozwój większości bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych. Działa przeciw bakteriom z rodzaju: Aeromonas, Pseudomonas, Yersinia, Edwardsiella, Flexibacter i Vibrio, patogennych dla ryb słodkowodnych, jak również posiada właściwości przeciwpierwotniakowe. Zwalcza kulorzęska powodującego ichtioftiriozę tzw. „ospę rybią”. Łatwo wchłania się z przewodu pokarmowego, przenika do tkanek i płynu mózgowo-rdzeniowego. Około 20-30% wiąże się z białkami osocza a około 80% jest wydalane z moczem.

Opakowanie: Pudełka 100g; 750g

Wskazania: Zakażenia drobnoustrojami wywołującymi choroby ryb: erytrodermatitis, wrzodzienica łososiowatych, plamice ryb, choroba płetw (fin rot), ichtioftirioza tzw. „ospa rybia”, jersinioza, edwardsieloza, fleksibakterioza, wibroza ryb oraz przy infekcjach bakteryjnych wikłających przebieg wiosennej wiremii karpia.

Dawkowanie: Preparat należy stosować wymieszany dokładnie z paszą dla ryb w ilości 100 mg preparatu na 1 kg m.c. (75 mg substancji aktywnej na 1 kg m.c.). Ilość paszy powinna wynosić ok. 70 % podawanej ostatnio dawki pokarmowej. Ichtioxan należy podawać przy temperaturze wody powyżej 12°C, 3-4 krotnie w odstępach 2 dniowych.

tropical-pond-ichtio-2l-zielen

ichtioxan (proszek)

Opakowanie stężonego lekarstwa o pojemności 250 ml wystarcza na oczko wodne o pojemności 5 tysięcy litrów. W przypadku gdy mamy duży staw często warto przeprowadzić kurację w innym, mniejszym zbiorniku np. stara wanna czy akwarium. Im wyższa temperatura tym krótsza kuracja, ponieważ pasożyty szybciej dojrzewają i opuszczają żywicieli. Leczenie trwa niespełna miesiąc. Lek jest nieszkodliwy dla roślin, ale należy uważać gdyż silnie plami. Niezłe efekty można uzyskać też przez kąpiel w roztworze soli kuchennej, chininie (0.5g na 100 l) lub trypaflawinie (1g na 100 l).